Με αφετηρία ένα εκπαιδευτικό μάθημα συμβολαιακής γεωργίας, η Αμερικανική Γεωργική Σχολή κατάφερε να ενεργοποιήσει μια αλυσίδα συνεργασιών που συνδέει την αγροτική παραγωγή με την πράσινη μετάβαση στον τομέα των μεταφορών. Το πιλοτικό εγχείρημα της καλλιέργειας καμελίνας, το οποίο υλοποιήθηκε πέρυσι με επιτυχία σε συνεργασία με την Verd Α.Ε. του ομίλου Motor Oil και τη Bios Agrosystems του Ομίλου Αγροτεχνολογίας Ευθυμιάδη «REDESTOS», αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα εφαρμοσμένης καινοτομίας με εκπαιδευτικό, περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα.

Η καμελίνα, ένα ελαιούχο φυτό με υψηλή ανθεκτικότητα και χαμηλές απαιτήσεις, εντάχθηκε στο πρόγραμμα της Σχολής στο πλαίσιο της συμβολαιακής γεωργίας, προσφέροντας στους μαθητές και τους σπουδαστές τη δυνατότητα να συμμετάσχουν ενεργά σε όλα τα στάδια της παραγωγής, από τη σπορά έως τη διάθεση. Η επιτυχία της πρώτης χρονιάς άνοιξε τον δρόμο για την πιλοτική παραγωγή Καμελίνας, με τελικό στόχο να διοχετευθεί η παραγόμενη ποσότητα στην παραγωγή προηγμένων βιοκαυσίμων αεροπορίας. Η ΑΓΣ έχει προγραμματίσει να επαναλάβει και φέτος την καλλιέργεια της.

Η στρατηγική σύνδεση μεταξύ αγροτικής παραγωγής και ενεργειακής καινοτομίας αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς ενισχύει την προσπάθεια απανθρακοποίησης των μεταφορών. Το γεγονός ότι το project άρχισε ως εκπαιδευτική πρωτοβουλία και εξελίσσεται σε κρίκο μιας ευρύτερης αλυσίδας βιώσιμης ανάπτυξης, προκάλεσε το ενδιαφέρον του γραφείου του Έλληνα Επιτρόπου για τις Μεταφορές και τον Τουρισμό, Απόστολου Τζιτζικώστα.

Η Αμερικανική Γεωργική Σχολή αναδεικνύει έτσι τον ρόλο της ως κόμβου καινοτομίας και εκπαίδευσης, ενισχύοντας τη σύνδεση της γεωργίας με τις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας και του περιβάλλοντος. Το παράδειγμα της καμελίνας αποδεικνύει πως η γνώση, όταν συνδυάζεται με στρατηγικές συνεργασίες, μπορεί να μετατραπεί σε μοχλό αλλαγής για ένα βιώσιμο μέλλον.

Καμελίνα: Η εναλλακτική καλλιέργεια με διπλή αξία για διατροφή και ενέργεια

Το ελαιούχο φυτό, το οποίο μέχρι πρότινος ήταν σχεδόν άγνωστο στην Ελλάδα, αναδεικνύεται σε μια ιδιαίτερα ελπιδοφόρα εναλλακτική καλλιέργεια με σημαντικά οφέλη τόσο στη διατροφή όσο και στην ενέργεια. Ανθεκτική στις αντίξοες συνθήκες, με χαμηλές ανάγκες σε νερό και λίπασμα και με βραχύ καλλιεργητικό κύκλο, η καμελίνα προσφέρει στους αγρότες μια λύση χαμηλού κόστους και υψηλής προστιθέμενης αξίας. Οι σπόροι της παράγουν λάδι πλούσιο σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και αντιοξειδωτικά, το οποίο χρησιμοποιείται τόσο στη διατροφή όσο και στη φαρμακοβιομηχανία και τα καλλυντικά. Επιπλέον, το υπόλειμμα της επεξεργασίας του ελαίου, η λεγόμενη «πίτα καμελίνας», αποτελεί πρωτεϊνούχα ζωοτροφή, διευρύνοντας τις χρήσεις του φυτού.

Η μεγαλύτερη όμως καινοτομία συνδέεται με την αξιοποίησή της ως βιοκαύσιμο αεροπορίας. Το έλαιο καμελίνας μπορεί να μετατραπεί σε βιοκαύσιμο με ιδιότητες παρόμοιες με το συμβατικό κηροζίνης αεροπορίας. Ήδη από το 2009 έχουν πραγματοποιηθεί δοκιμαστικές πτήσεις σε Ευρώπη και Η.Π.Α. με μείγμα καυσίμου καμελίνας και κηροζίνης, αποδεικνύοντας ότι το φυτό μπορεί να συμβάλει στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των αερομεταφορών. Μελέτες δείχνουν ότι η χρήση καμελίνας μπορεί να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 70%–80% σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα.

Η παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία, που αναζητά βιώσιμες λύσεις για την απανθρακοποίηση, βλέπει στην καμελίνα έναν στρατηγικό σύμμαχο. Οι χαμηλές απαιτήσεις καλλιέργειας, η προσαρμοστικότητα σε φτωχά εδάφη και η δυνατότητα ένταξής της σε αμειψισπορές χωρίς να ανταγωνίζεται βασικές τροφικές καλλιέργειες, ενισχύουν την ελκυστικότητά της. Στην Ελλάδα, αν και βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, η καμελίνα θα μπορούσε να βρει πρόσφορο έδαφος κυρίως σε ξηρές περιοχές, προσφέροντας εισόδημα στους αγρότες και συνεισφέροντας στην εθνική στρατηγική για πράσινη ανάπτυξη.